start / home
accommodatie
restaurants
cafés / bars
agenda
uitjes / musea
bereikbaarheid
fotogalerij
historie
bezienswaardigheden
 
Binnenkort ook op deze site:
dagtrips
winkels
markt
links

  Sponsors:


HuizenMarktParticulier.nl - Houses4all.nl
houses4all.nl

Jobs4all.nl
jobs4all.nl


Email:

De historie van Brielle

Hieronder een tweetal stukken over de historie van Brielle, beide overgenomen van derden. Heeft u zelf nog info, mail het ons en we voegen het toe.

Brielle, volgens Wikipedia


Brielle, vroeger Den Briel, is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland gelegen op het eiland Voorne. De gemeente telt 15.931 inwoners (1 juni 2007, bron: CBS) en beslaat 31,32 km² waarvan 3,71 km² wateroppervlak is. Naast de stad Brielle zelf omvat de gemeente ook de dorpen Vierpolders en Zwartewaal. Brielle zelf heeft ruim 9000 inwoners.
Brielle is gelegen aan de Brielse Maas, een afgedamd gedeelte van de Maas dat zich tot belangrijk recreatiegebied ontwikkeld heeft. Het ligt ten oosten van de oude vaargeul Brielse Gat. Tot 1700 werd dit water gebruikt als verbinding naar Rotterdam, daarna trad verzanding op waardoor het Gat minder goed bevaarbaar werd. Het Goereese Gat was een alternatief.
Brielle is een oude stad; de naam gaat terug op het Keltische woord brogilo ('ingesloten gebied, jachtgebied') en uit de oudste geschriften blijkt dat de huidige locatie 'de nieuwe Briel' is. 'Den ouden Briel' moet ergens anders op het eiland Voorne gelegen hebben. Lange tijd was de stad de zetel van de Graven van Voorne, totdat deze heerlijkheid in 1371 bij Holland gevoegd werd. Brielle had zijn eigen haven en dreef handel met het Oostzee-gebied, met name Danzig en de Baltische staten. De stad had zelfs een eigen factorij in Zweden.
In 1572 werd de stad ingenomen door de Watergeuzen onder leiding van Lumey en Bloys van Treslong, waarbij de veerman Koppelstock een belangrijke rol vervulde. De inname van Den Briel wordt algemeen gezien als het eigenlijke begin van de opstand tegen Filips II. Dit historisch feit wordt ieder jaar op 1 april gevierd. Schoolkinderen onthouden dit feit met de zin:
Op 1 april verloor Alva zijn bril (oorspr. Op 1 april verloor Alva Den Briel)
Tijdens de gebeurtenissen in 1572 vermoordden de calvinistische Watergeuzen op gruwelijke wijze negentien katholieke geestelijken uit het veroverde Gorinchem, de heilige Martelaren van Gorcum. Sindsdien is Brielle ook een bedevaartsoord voor met name Nederlandse katholieken.
In 1585 werd Brielle Engels bezit: koningin Elisabeth verkreeg het, samen met Vlissingen, in onderpand in ruil voor 5000 soldaten die de Nederlanden hielpen in de strijd tegen Spanje. In 1616 kwamen deze gebieden terug bij Nederland.
Brielle is lid van de Nederlandse Vereniging van Vestingsteden. Met haar bijna 400 rijksmonumenten op een inwoneraantal van nog geen 10.000 inwoners bezit de stad samen met Harlingen het meeste aantal monumenten per inwoner van heel Nederland.

Verklaring van het wapen van Brielle.


Overgenomen van de site met alle gemeente wapens http://www.ngw.nl/b/brielle.htm
Van zilver beladen met een pal van keel. Het schild gedekt met een kroon van goud, gecierd met 17 paarlen en ter linker zijde vastgehouden door een centour, onder het schild het voorvaderlijke motto : 'Libertatis Primitiae.'
Oorsprong/verklaring :
Den Briel verkreeg in 1330 stadsrechten van Gerard van Voorne. In 1338 krijgt de stad toestemming voor het bouwen van vestingwerken.
Het oudste zegel dateert echter al van voor de verlening van de stadsrechten, het hangt aan een oorkonde uit 1326. Het zegel vertoont een gegolfde paal, met aan weerskanten een omlaag gerichte vis. Het oudste stadszegel is bekend van 1397 en vertoont een stadspoort met twee gekanteelde torens. Hiertussen hangt een schildje, met daarop een aanziende leeuw. Deze leeuw is waarschijnlijk het wapen van de Van Voornes. Dit zegel is in gebruik geweest tot 1688. Ook andere zegels van de stad in de periode 1400-1650 vertonen allen dezelfde voorstelling. Alleen een geheimzegel vertoont een burcht met daarop een uitkomende leeuw.
Aan het eind van de 17e eeuw komen zegels in gebruik met daarop het stadswapen. Het wapen is waarschijnlijk afgeleid van het oudste zegel, namelijk een paal van keel. De oudst bekende gekleurde afbeelding werd ontdekt bij de restauratie van de Sint Catharijnekerk. De muurschildering dateert uit het eind der 15e eeuw. De paal is hier al van keel. Het eigenlijke wapen is sindsdien ongewijzigd.
De schildhouder is een geheel ander verhaal. er zijn een aantal studies geweest over de herkomst en de juiste voorstelling van de schildhouder. In 1611 wordt de figuur beschreven als het monster Capirussa, bestaande uit een mensenhoofd, oren van een hond, staart als een hond en voeten als een paard. Dit monster zou in Indië voorkomen en ooit in de Maas zijn waargenomen.
Aan het begin der 18e eeuw wordt het omschreven als een centaur, dwz een paard met mensentorso. Echter de schrijver vond de afbeelding meer lijken op een mislukte hond of Cerberus.
Verschillende latere schrijvers komen tot dezelfde twee voorstellingen. Eén oppert zelfs de veronderstelling dat Capirissa komt van kaper, oftewel (water)geus. De schildhouder is dus aan de watergeuzen te danken. Geen van de schrijvers komt echter tot een datering van het gebruik van de schildhouder.
Ook in de 17e eeuw had men al moeite met de schildhouder; op diverse gebouwen en tekeningen komt de schildhouder voor, soms meer een mens, soms meer een hond, soms weer een centaur. Op het eerste stadszegel met het wapen, uit het eind der 17e eeuw, wordt het wapen afgebeeld met een kroon van 14 parels en een nieuwe variant van de schildhouder.
Wat de schildhouder nu precies voorstelt en waanneer die is toegevoegd is nog steeds onduidelijk. De oudste bronnen geven een Capirussa weer. De Centaur is later ontstaan, echter wel als officiële schildhouder toegevoegd in 1816.
De spreuk 'Libertatis Primitiae' is waarschijnlijk afgeleid van het zegel van de Hervormde kerk. Deze liet in 1592 een zegel snijden met als randschrift Primitiae Belgicae Libertatis Brilae. In de 18e eeuw komt deze spreuk, vereenvoudigd, ook voor op documenten van de stad. In 1786 komt het ook voor als stadswapen op de Brielse Courant.
In de Franse Tijd werd de kroon vervangen door een vrijheidshoed, die door de schildhouder wordt vastgehouden. Dit keer werd de schildhouder duidelijk als vrouwelijk afgebeeld.
Na inlijving bij het Franse keizerrijk werd aan Brielle het recht verleend (op 14 april 1813) het wapen te vermeerderen met een vrijkwartier voor de steden van de derde klasse. Dit vrijkwartier vertoonde een zilveren N op een rode ondergrond. Of dit wapen ooit is gebruikt is me niet bekend.
Bij de aanvraag geeft de burgemeester aan dat de schildhouder een Centaur is en dat de spreuk slaat op de bevrijding van Brielle in 1572.
Tenslotte is er nog een afbeelding in het 17e eeuwse manuscript Schoemaker, waarbij het schild met de paal is voorzien van een blokkenzoom van keel en zilver van 7 stukken in de breedte en 11 in de lengterichting. Dezelfde blokkenzoom wordt ook aangetroffen (in zwart-wit) afbeeldingen van het wapen op de Wapenkaart van Pieter van Heere uit 1622 en JH Pot uit 1631.

 

 

  Contact: stuur een email naar